Năm nay tôi lại đón Tết ở đơn vị và cũng tròn 6 năm tôi gia nhập TNXP thành phố Hồ Chí Minh. 6 năm nhìn lại không ngắn và cũng không dài, 6 năm đủ để tôi thấy tôi trưởng thành hơn ở môi trường TNXP.
Những ngày cuối năm, không khí tết rộn ràng khắp nơi. Ở đơn vị tôi cũng thế, mọi thứ cũng chuẩn bị xong để đón chào năm mới. Những luống hoa mõm sói màu tím, hồng, những chậu hoa mào gà đỏ rực sắc màu đã nở rộ ngập tràn trong đơn vị. Những băng rôn, khẩu hiệu, câu đối đã được treo lên trước cổng Đội. Và tất nhiên cái không thể thiếu hàng năm của đơn vị tôi là lá dong, thịt lợn và đậu xanh, nguyên liệu chính để gói bánh chưng truyền thống ngày Tết của dân tộc Việt Nam ta.
Với tôi, 6 năm công tác tại Cơ sở cai nghiện ma túy số 3 cũng là 6 cái Tết tôi cùng các bạn học viên tập tành gói bánh. Những chiếc bánh chưng đầu tiên gói không được đều và vuông, nó giống như cuộc đời của các bạn học viên vậy. Đó cũng là những chiếc bánh đẹp nhất đối với tôi, hay với những người làm công tác nơi này. Tôi nhớ năm đầu tiên ăn Tết xa nhà, cũng là năm đầu tiên tôi đến với TNXP. Trong đêm giao thừa, chúng tôi ngồi quây quần bên nhau canh lửa cho nồi bánh chưng, mong sao bánh kịp chín để sáng mai phát cho học viên. Tôi nghe được tiếng củi cháy nổ tí tách, hơi nước từ nồi bánh thoang thoảng hương thơm dịu nhẹ, tiếng nhạc xuân du dương phát ra đâu đó đằng xa: “Xuân xuân ơi xuân đã về. Có nỗi vui nào vui hơn mùa xuân đến. Xuân xuân ơi xuân đã về. Tiếng chúc giao thừa chào đón mùa xuân…”, giai điệu bài hát văng vẳng xa xa nghe thật rộn ràng, vui tươi. Tâm trạng của tất cả mọi người dường như háo hức hơn khi nghe hơi thở của mùa xuân. Đêm khuya sương xuống làm ướt lạnh bờ vai và ướt cả khóe mắt của những người con xa nhà như tôi. Mọi người nhìn nhau rồi đổ lỗi tại khói bếp làm cay khóe mắt. Nhưng trong lòng mình, ai cũng tự hiểu là sẽ còn những cái Tết xa nhà như thế này!
"Chỉ vậy thôi mà Tết với tôi, với Má, hay với người dân quê tôi vui hơn bao giờ hết, và chiếc bánh chưng mộc mạc ấy cũng thơm và ngon hơn" (Ảnh minh họa)
Khóe mắt tôi nhòe đi bởi khói và nỗi nhớ xa nhà. Trong sự mơ màng ấy, những kí ức bình dị lại hiện về trong tôi. Tôi nhớ lại những ngày gian khó được đón Tết cùng gia đình, bên nồi bánh chưng chỉ có nếp và đậu xanh nhà tôi tự làm, nhưng sao lại ngon và đậm vị hơn những chiếc bánh ngày nay. Những ngày tháng Chạp mưa lạnh buốt cả bàn tay nên những chiếc bánh do Má gói cũng không đều và đẹp. Bàn tay Má cũng khô ráp và chai sần, vì phải trầm mình trong con kênh lạnh buốt đầy nước để rửa những bó kiệu thật sạch, mong kịp cho chuyến chợ chiều 28 Tết hối hả ở chợ quê.
Nhiều năm xa quê, tôi vẫn không nguôi quên được hương vị quê nhà. Tôi nhớ những gốc tre già Ba chặt phơi khô để dành nấu bánh chưng ngày Tết. Ba nói, gốc tre già đốt sẽ cháy lâu và bánh sẽ ngon hơn. Ở quê vào dịp cuối năm, cái mùi hen nồng của những chiếc xe chở đầy củ kiệu và củ nén cũng hòa quyện vào những cơn mưa, mùi của những chiếc bánh thuẫn thơm lừng bay theo gió, hay mùi mạch nha xứ Quảng quê tôi ngọt ngào đến nao lòng.
"Năm nào Má bán được củ kiệu thì năm đó có thêm ít mỡ lợn, còn năm nào bán không được, thì chiếc bánh chưng sẽ chỉ có nếp và đậu xanh" (Ảnh minh họa)
Những ngày tháng Chạp mưa phùn lành lạnh, chợ quê tôi vẫn tấp nập và hối hả. Những chiếc lá chuối, lá dong xanh mướt được cắt gọn gàng và xếp thành những bó nhỏ. Những chiếc xe chở đầy củ kiệu dầm mình dưới những cơn mưa, khoe những chiếc củ nhỏ trắng ngần được xếp hình cánh quạt mời gọi người mua. Chợ quê tôi thật bình dị, vậy mà đã lâu tôi chưa được về. Như những người dân quê khác, má tôi cũng tranh thủ bán cho hết mớ củ kiệu nhổ lúc sáng, để kịp về gói bánh chưng cho ngày cúng tất niên cuối năm. Năm nào Má bán được củ kiệu thì năm đó có thêm ít mỡ lợn, còn năm nào bán không được, thì chiếc bánh chưng sẽ chỉ có nếp và đậu xanh. Chỉ vậy thôi mà Tết với tôi, với Má, hay với người dân quê tôi vui hơn bao giờ hết, và chiếc bánh chưng mộc mạc ấy cũng thơm và ngon hơn. Tháng chạp, trời lạnh tê tái, tôi thương chiếc bánh không vuông của Má, thương luôn cả những chiếc bánh chưng không đều của những bạn học viên nơi đây, bởi tất cả đều giống nhau, đều được gói bằng tình yêu thương.
Màn sương bắt đầu dày đặc, bếp lửa vẫn đỏ than, những chiếc bánh chúng tôi nấu bắt đầu dậy mùi. Mùi lá dong và mùi nếp quyện vào nhau đưa bao kí ức tuổi thơ của chúng tôi ùa về. Cùng ngồi quanh bếp lửa, chúng tôi chia sẻ, kể với nhau những câu chuyện ngày xưa, về những ngày được quây quần bên mâm cơm gia đình ngày tết, để thấy Tết thật gần và thật ấm áp nơi đây.
Tiếng pháo hoa nổ trong đêm tĩnh mịch nghe thật rõ, nhìn vào đồng hồ kim giờ và kim phút cùng chỉ một con số 12. Thời khắc chuyển giao năm cũ và năm mới đã đến. Những bản nhạc xuân du dương xa gần theo từng khoảng trống. Tiếng sương đêm rơi khẽ trên những nụ hoa, mùi bánh chưng chín, mùi nhang trầm và mùi hoa mai nở, tất cả quyện vào nhau để đem đến một mùa Xuân mới.
Và hôm nay là mùng 1 Tết!
Đình Pho
