“Lan Thanh” - Đó là tên gọi mà học viên tại Đội hay gọi dành cho học viên Võ Minh Thanh, vì nghe cái tên như nói lên một thứ thanh âm sáng trong đủ để lan tỏa.
Tôi gặp em vào những ngày cuối năm 2020, khi thời tiết Đắk Nông đang trở mình đón mùa Xuân đến. Những ngày cuối năm, ai cũng muốn gần gia đình, người thân, chính vì thế đối với những học viên nhập mới vào đơn vị như Thanh chắc hẳn đó sẽ là tâm trạng rất buồn. Nhưng… Thanh lại có tâm trạng khác với mọi người, Thanh hay hát, vui vẻ đón nhận mùa Xuân tới. Thanh gặp tôi hỏi: “Ở đây có hay tổ chức vui chơi, hát hò gì cho ngày Tết không thầy?”. Với cương vị là người làm công tác quản lý – giáo dục, tôi cảm nhận đây sẽ là một học viên năng động, có khiếu trong các hoạt động phong trào.
Cuộc sống của Thanh không được suôn sẻ lắm. Thanh sống với mẹ từ nhỏ. Thanh tâm sự, em sinh ra đã không biết mặt ba. Mẹ chỉ nói: “Ba con đi rồi” và không nói gì thêm. Lúc đó, em nhìn thấy ánh mắt mẹ buồn nên cũng không hỏi nữa. Cuộc sống cứ thế trôi qua, em lớn lên như bao đứa trẻ dưới sự chăm nom, nuôi nấng, dạy dỗ của mẹ. Năm em 15 – 16 tuổi, em đua đòi theo chúng bạn, muốn chứng minh bản thân và có nhiều lần làm mẹ buồn. Hai mẹ con thường hay cãi nhau và em bỏ nhà đi lên thành phố. Chuyện gì đến nó cũng đến, là một người không nhà cửa, không công việc làm, thiếu suy nghĩ và bản lĩnh, không có một người để chia sẻ đúng nghĩa, em đã tìm đến ma túy để tạm quên đi cuộc sống hiện tại của mình. “Đó là nguyên nhân mà em có mặt ở đây cùng Thầy tâm sự”.
Trong thời gian học tập và rèn luyện tại Đội, Thanh đã thể hiện có năng khiếu về phong trào văn nghệ. Những dịp đơn vị tổ chức hoạt động, Thanh thường là người đăng ký tham gia đầu tiên, rồi hỗ trợ các thầy được việc gì hay việc đó. Thanh còn là một người sống có trách nhiệm với bản thân, tập thể. Khi được phân công công việc, Thanh đều tham gia tích cực, tìm hiểu kỹ nội dung, cách thực hiện và hoàn thành tốt mọi việc. Sau những giờ học tập, lao động, Thanh lại tâm sự cùng những bạn đồng cảnh ngộ. Nhìn cách Thanh sống trong môi trường tập thể ở nơi đây, tôi cảm thấy thật tiếc. Giá như lúc trước Thanh suy nghĩ nhiều hơn, chín chắn hơn thì đâu phải rơi vào hoàn cảnh như bây giờ.

" Trong thời gian học tập và rèn luyện tại Đội, Thanh đã thể hiện có năng khiếu về phong trào văn nghệ" (Ảnh minh họa)
Thanh cũng có những trăn trở về tương lai của bản thân, gia đình, nhất là mẹ. Thanh nói: “Nhà có hai mẹ con, em đi như thế này không biết mẹ ra sao, những hôm trái gió trở trời ai lo cho mẹ”. Tôi chợt nhận ra mắt Thanh bắt đầu có những giọt nước mắt trào ra. Tôi vỗ nhẹ lên vai Thanh và nói: “Đây đâu phải là hết đâu em! Thời gian còn đủ để em thực hiện những việc mà em chưa làm được”. Thanh bình tĩnh trở lại và nói: “Đúng rồi Thầy! Buồn làm chi thầy ha! Buồn chỉ làm ta thiếu nghị lực, vui vẻ lên để em mau được về với mẹ”.
Tôi thường hỏi các thầy trực tiếp quản lý về ý thức chấp hành nội quy, sự cố gắng trong học tập, lao động của Thanh và đều nhận được sự đánh giá cao. Thanh chấp hành tốt nội quy của đơn vị, phân công việc gì cũng hoàn thành nên hàng tháng đều được xếp loại tốt. Các bạn học viên thì bảo: “Lan Thanh thì tốt rồi Thầy, anh ấy gần gũi, hay giúp đỡ các bạn lắm”.
Ghi nhận những nỗ lực, phấn đấu của Thanh, vào quý 4 năm 2020, Ban Chỉ huy Đội đã đề nghị Hội đồng thi đua khen thưởng học viên của đơn vị xem xét, xét duyệt miễn giảm thời gian cai nghiện bắt buộc còn lại cho Thanh. Ngày 26/01/2021, Tòa án huyện Tuy Đức có quyết định giảm thời gian 02 tháng. Khi nghe tin mình được giảm, Thanh vui mừng khôn xiết, rưng rưng nước mắt. Thanh nói: “Em cảm ơn các thầy đã động viên, giúp đỡ em trong thời gian qua. Em sẽ quay về với mẹ và làm những điều mà trước đây em đã bỏ quên”.
Nhìn Thanh lúc này, tôi có thể hiểu được cảm xúc vui mừng của em. Những cố gắng, nỗ lực của Thanh đã được ghi nhận. Vào cuối tháng 5 năm 2021, Thanh được tái hòa nhập cộng đồng. Tôi mong những mùa Xuân sắp tới Thanh sẽ là một con người mới, chín chắn, vui vẻ, có trách nhiệm với gia đình và xã hội như thời gian em sống tại môi trường này.
Bùi Quang Thái
(Bài viết đạt giải nhì cuộc thi “Gương sáng học viên” năm 2021 do Cơ sở cai nghiện ma túy số 1 tổ chức, đã được biên tập)