Cơn mưa đầu mùa đã khiến cho bầu khí dễ chịu hơn rất nhiều sau những ngày nắng nóng, oi bức. Một mình lặng nghe những tiếng mưa rơi, bất chợt tôi muốn viết lên một vài cảm xúc nhỏ. Viết lách khi trong lòng đang có tâm sự là một thói quen đã từ rất lâu của tôi, vì những lúc như thế, tôi lại muốn tâm sự vào những trang giấy...
Sau khi cầm trên tay tấm bằng đại học, tôi cũng như biết bao nhiêu người khác, háo hức bước vào đời để tạo dựng tương lai, sự nghiệp. Tôi nhanh chóng tìm được công việc công sở với mức lương cũng khá tốt so với một sinh viên mới ra trường. Tôi học ngành Công tác xã hội, nên luôn muốn làm những việc có ích cho xã hội, cho cộng đồng, trong khi công việc không phù hợp với ngành học của tôi, nên sau 05 tháng, tôi quyết định nghỉ việc. Một ngày không xa sau đó, đang tìm kiếm công việc mới trên mạng internet, tôi tình cờ biết đến Lực lượng TNXP của Thành phố Hồ Chí Minh có tổ chức quản lý một số cơ sở cai nghiện ma túy và đang tuyển nhân viên. Cảm thấy đây là công việc phù hợp với chuyên ngành và quan trọng là đúng theo tâm tư, ước nguyện của mình, tôi đã gấp rút làm mọi thủ tục và nộp đơn xin việc, rồi mới thông báo cho gia đình biết về quyết định của mình. Người thân và bạn bè đều tỏ ra rất bất ngờ và vô cùng lo lắng khi nghe tôi nói về môi trường làm việc này. Rất nhiều người đã ngăn cản tôi, nghĩ cơ sở cai nghiện ma túy là nơi toàn những người xấu xa, chỉ có mẹ tôi là thấu hiểu và luôn ủng hộ tôi. Ngày tôi “Nam tiến”, hành trang chỉ vỏn vẹn một ba lô đồ dùng cá nhân, kèm theo là một trái tim tràn đầy nhiệt huyết. Vùng đất Phú Giáo – Bình Dương đã chào đón tôi bằng nắng, gió và những rừng cao su, vườn điều trải dài tít tắp. Ngày chính thức được tuyển chọn, tôi thấy mình trưởng thành hơn khi khoác trên mình màu áo xanh TNXP và tôi cũng hiểu rằng con đường mình đã lựa chọn còn có những khó khăn, gian nan ở phía trước.
Với một người vừa mới chỉ rời xa giảng đường chưa lâu, lần đầu tiên tiếp xúc với những học viên trên người kín những hình xăm, đã có nhiều tiền án, tiền sự, tôi không khỏi có chút lo lắng. Nhưng càng tiếp xúc nhiều, tôi càng nhận thấy những học viên của tôi không hề “xấu” như những gì người khác luôn nghĩ. Thật ra, các bạn “học trò” của tôi còn rất nhiều người có học thức cao, nhiều tài lẻ và rất gần gũi chứ không “gai góc” như bề ngoài của họ.
Quản lý, giáo dục một người chưa bao giờ là công việc dễ dàng. Hàng trăm học viên của tôi là hàng trăm hoàn cảnh, hàng trăm tính cách. Tôi đã từng trăn trở đến mất ngủ khi có học viên vi phạm kỷ luật. Mỗi một học viên bị kỷ luật lại là một lần tôi tự thấy mình chưa làm tròn nhiệm vụ, trách nhiệm của một người thầy. Nếu tôi nắm bắt được hoàn cảnh, tâm tư của học viên đó tốt hơn, giá mà tôi có thể ngăn chặn kịp thời thì có lẽ các em đó đã không vi phạm nội quy, quy định của đơn vị. Nói vậy vì đã rất nhiều lần, sự quan tâm, đông viên, chia sẻ của tôi đã mang lại kết quả rất tích cực. Đã có nhiều em đang từ những học viên cá biệt mà dần dần thay đổi, tiến bộ rõ rệt trong lao động, học tập và rèn luyện.
Tôi còn nhớ, vào khoảng tháng 6 năm 2019, tại Đội Quản lý học viên số 4, chúng tôi có tiếp nhận một số học viên mới chuyển đến, trong đó có học viên Nguyễn Duy Long. Em có nhiều tiền án, luôn lầm lì, ít nói và tách biệt với những người khác nên tôi rất chú ý. Những ngày sau đó, Long luôn có những hành động, lời nói vi phạm nội quy nên tôi đã gọi riêng Long làm việc, mong có thể tìm hiểu và nắm bắt tâm tư của Long. Lúc đầu Long chỉ im lặng và luôn tỏ ra bất cần, không hợp tác. Trong suốt 5 năm công tác, tôi đã tiếp xúc với hàng ngàn học viên, cũng có những học viên cộm cán, cá biệt, ương bướng, nhưng trường hợp của Long là lần đầu tôi gặp phải. Tôi suy nghĩ rất nhiều vì chưa có biện pháp nào thích hợp để xóa bỏ khoảng cách mà Long luôn đặt ra. Có một lần, Long đã vi phạm nội quy đơn vị vì có lời nói xúc phạm cán bộ tổ, tôi yêu cầu Long lên làm việc, em lại tỏ ra bất hợp tác và còn xin đi kỷ luật. Tôi đã vô cùng đắn đo, suy nghĩ. Nếu áp dụng theo nội quy đưa Long đi kỷ luật thì quá dễ dàng, nhưng tôi không muốn làm điều đó. Tôi đã cho Long thêm một cơ hội, mà cũng là để tôi có thể “thử sức” thêm với Long một lần nữa. Tôi chỉ nói với Long: “Long! Thầy không muốn phải kỷ luật em. Nếu em tin tưởng thầy thì em cho thầy biết em đang gặp khó khăn gì? Thầy sẽ giúp em giải quyết”. Long ngước mắt nhìn tôi một lúc lâu rồi chỉ trả lời: “Vâng”. Tôi cảm thấy có chút chuyển biến tích cực hơn trong thái độ của Long và bất ngờ hơn, hai ngày sau Long đã tìm gặp tôi để xin được nói chuyện, chia sẻ. Sau một lúc lâu nói chuyện, lắng nghe Long chia sẻ, tâm sự thì tôi đã nắm bắt được vấn đề. Thì ra bấy lâu nay, Long luôn có suy nghĩ tiêu cực, coi đây là môi trường toàn những điều xấu xa nhất trong xã hội nên Long luôn né tránh mọi người, không tin tưởng có ai đó muốn thật lòng giúp đỡ mình. Tôi đã phân tích cho Long hiểu về môi trường cai nghiện ma túy, về thầy cô, bạn bè và tất cả mọi người đều sẵn sàng giúp đỡ, hỗ trợ em, lắng nghe em chia sẻ những băn khoăn, lo lắng trong lòng. Sau đó, Long nói với tôi: “Em hứa với thầy em sẽ thay đổi, em sẽ không bao giờ vi phạm nội quy nữa. Em thật lòng xin lỗi thầy”.
(Ảnh minh họa)
Kể từ ngày hôm đó, cậu “học viên cá biệt” của tôi đã dần thay đổi tích cực từng ngày. Long đã thực hiện đúng những gì đã hứa với tôi. Sự cố gắng và nỗ lực phấn đấu không ngừng nghỉ của Long đã được Ban Chỉ huy Đội và toàn thể học viên Đội Quản lý học viên số 4 ghi nhận. Tháng 2 năm 2020 vừa qua, Long là một trong số những học viên gương mẫu tiêu biểu và được chọn để kết nạp vào đội ngũ Tình nguyện viên giáo dục. Khi tham gia vào đội ngũ Tình nguyện viên giáo dục, Long là học viên tích cực, luôn giúp đỡ tham vấn, tư vấn cho những học viên khác. Long giúp tôi nắm bắt, tìm hiểu tâm tư, hoàn cảnh của các học viên khác. Vậy là hiện tại, tôi đã thêm một lần nữa thành công trong công tác quản lý, giáo dục của mình, tôi thấy mình có thêm động lực để tiếp tục cố gắng, phát huy bản thân hơn nữa.
Cũng qua lần đó, tôi đã rút ra được thêm một kinh nghiệm quý cho bản thân, đó là “không bao giờ quyết định làm một điều gì đó khi chưa thật sự hiểu rõ vấn đề”. Nếu ngày đó, tôi không kiên trì, không lắng nghe thì tôi đã đánh mất đi một học viên tốt.
Mặc dù những đóng góp của tôi còn rất nhỏ bé, con đường phía trước còn đang rất dài và nhiều khó khăn, nhưng tôi tin tưởng rằng với sự cố gắng, nỗ lực của mình, tôi sẽ vượt qua mọi gian nan, thử thách và góp công sức nhỏ bé của mình để “ươm” thêm thật nhiều những “mầm xanh”.
Nguyễn Hữu Khoa
