Sinh ra từ ruộng mạ, lớn lên trên luống cày, nó được thưởng thức những hương vị dân dã nhưng rất đỗi thơ mộng và đẹp đẽ mà trưởng thành. Nhiều năm xa xứ, được trở về quê hương, từng vùng ký ức cứ xếp chồng, dâng lên trong khóe mắt, đầy lên trong trái tim nó. 

      Chuyến xe chiều chầm chậm đưa nó quay trở về nơi chôn nhau cắt rốn. Bao nhiêu năm bôn ba nơi phương Nam với tất bật áo cơm, nó vẫn không nguôi nhớ về Mộ Đức - một huyện của quê hương Quảng Ngãi ngoan cường. Tháng Chạp về, trời lạnh và rét! Thế nhưng, người dân ở quê nó vẫn ồn ào và náo nhiệt, bởi vì ở vùng quê nơi nó sinh ra và lớn lên, từ lúc nào đã có nghề trồng củ kiệu. Nó đưa tay đẩy nhẹ cửa xe để hít căng lồng ngực cái không khí ẩm ướt của những ngày giáp Tết. Nó cảm nhận được cái mùi của củ kiệu được người dân quê nó ngược xuôi chở trên những con đường trơn trượt ngày mưa rét. Cái mùi gây thương nhớ nhất vào cuối năm, và mùi hoài niệm của những đứa con xa xứ đi tìm hạnh phúc.

        Ngày về quê, trên con đường đất vào xóm nó, những chiếc xe chất đầy củ kiệu ngược xuôi chạy bon bon trên đường làm cả làng quê nó nhộn nhịp hẳn lên. Khác với không khí trầm lặng bình yên của những ngày thường, những ngày tháng Chạp này, quê nó nhộn nhịp hơn vì vào mùa thu hoạch kiệu. Những bụi kiệu còn lấm lem bùn đất, được bó gọn gàng, chất đầy trên những chiếc xe máy. Những nụ cười rạng rỡ được mùa của Chú, của Thím ở quê nó, xoá tan đi những mệt mỏi của ngày dài đi đường.

       Nó nhớ, ở nhà nó, những bó kiệu được Má nó xếp ngay ngắn và đều củ thành cánh quạt, đầy ắp những dư vị của mùa xuân. Nó ngồi kế bên để nghe mùi hăng nồng của củ kiệu, nghe mùi thơm bồ kết trên mái tóc Má hay gội, mùi thơm của rơm rạ dùng để buộc những bó kiệu đã xếp thành cánh quạt, như để buộc lại những yêu thương, những kỉ niệm đong đầy trái tim của nó mỗi khi đi xa quê. Những củ kiệu nhỏ Má nó thường để riêng ra, những củ kiệu này sẽ được Má làm chua ăn liền, hoặc luộc lên với đám rau dại hái trong vườn, thế là có một bữa cơm ngon lành. Với cái thời tiết vừa mưa, vừa lạnh, bữa cơm rau dại với củ kiệu luộc chấm nước mắm đã thành bữa cơm mà đi suốt chặng đường đời, nó sẽ chẳng bao giờ quên được hương vị của quê nhà. Nhiều năm sống và làm việc ở miền Nam, ngoài mùi của những bó kiệu quê, nó còn không bao giờ quên các hương vị đồng nội ở quê hương như mùi mạ non mới cấy còn thơm mùi bùn, mùi của những lớp đất, lớp lá mục do trời chẳng ngớt được mưa, tích tụ thấm dần theo thời gian. Quen thuộc nhất đối với nó những ngày tháng Chạp này còn là mùi của những chiếc bánh thuẫn nóng hổi, thơm lừng cả con xóm nhỏ. Thứ bánh được làm từ bột bình tinh và trứng gà. Những chiếc bánh nhỏ năm cánh tượng trưng cho hoa mai ngày tết được nhà nhà đúc vào những ngày cuối tháng Chạp, để kịp dâng lên bàn thờ tổ tiên những đêm giao thừa hay những ngày đầu năm mới, cầu mong một năm mới an lành. Cái thứ bánh dân dã ấy là cả tuổi thơ mà mỗi khi Tết đến xuân về, lòng nó lại lâng lâng cảm xúc khi nhớ lại những đêm trời rét. Ngồi bên bếp than hồng, chờ những chiếc bánh tịt không nở được, thì Má nó sẽ cho nó trước. Cứ thế, nó ngồi chờ cho đến khi ngủ gục trên chiếc chiếu trải sẵn bên cái bếp hồng than, để mùi bánh quyện vào quần áo thơm mãi tuổi thơ. 

       Xe chạy ngang qua đầu làng, văng vẳng đâu đó lời ca: Nhớ mùa cá chuồn nhảy dây ăn trứng/ Thương mẹ vai gầy một nắng hai sương/Thương dòng Sông Trà ai cắm đò đứng đợi/ Mùa con nước mới trôi qua, trôi qua hững hờ...”. Ca từ trong bài hát Quảng Ngãi nhớ thương của tác giả Nguyễn Tuấn làm nó nhớ đến món canh chua cá chuồn. Có lẽ những đứa con đi xa quê như nó ai cũng nhớ, bởi loài cá này có nhiều ở vùng biển quê nó. Vào mùa, Má nó hay mua về nấu một nồi canh chua thật ngon, hay quấn lá chuối nướng. Mùi cá nướng thơm phức quyện vào dòng kí ức tuổi thơ ngày nào của nó. Chiều nay, nó được mẹ đãi cho món bánh xèo làm từ gạo mới thu hoạch, đúc với thịt vịt cỏ băm nhuyễn. Cầm cái bánh nóng trên tay đưa lên mũi, nó hít thật sâu vào lồng ngực, cho cái mùi đồng nội thấm vào trong từng mạch máu.

       Thế đấy, mỗi khi về quê, là nó lại được hít thở, thưởng thức bao nhiêu cái hương vị của xứ sở Mộ Đức yêu thương này. Vậy nên, đã quá nửa đời người, nhưng nó chẳng bao giờ nguôi quên. Trong tâm hồn nó vẫn chất chứa một mùi thơm phưng phức - mùi quê./.

Đình Pho