Hôm ấy, trên chuyến xe chiều vội vã ngày cuối năm, tôi nhìn ra bên ngoài, thấy những hạt mưa li ti bám đầy trên khung cửa kính. Vậy là tôi đã về tới quê nhà! Chiếc xe chầm chậm chạy trên đường, ngang qua những con ngõ thân thương. Tôi cảm nhận được cái không khí ấm cúng của quê hương, dù ngoài trời là cái lạnh cắt da đặc trưng của những ngày tháng Chạp. Trong khung cảnh đó, tất nhiên không thể thiếu tiếng cười nói của người dân quê mình. Đó là lời chào đón con em ở miền Nam về quê đón Tết, là câu chuyện tươi vui của các dì, các cô chú đang nhanh tay thu hoạch củ kiệu. Cái mùi hăng nồng từ những chiếc xe chở đầy củ kiệu vừa ngang qua làm sóng mũi tôi cay cay vì xúc động. Đã từ lâu rồi tôi không được ngửi cái mùi hăng nồng đặc trưng ấy, và mùi bánh thơm gây thương nhớ mỗi dịp Tết đến Xuân về. Biết tết này con về, Má tôi đã chuẩn bị khuôn để làm bánh thuẫn, bánh nổ vì biết tôi rất thích những món bánh truyền thống ở quê mình. Vậy là Tết năm nay tôi đã được về thăm nhà!
Từ đầu con ngõ nhỏ dẫn vào nhà, tôi đã cảm nhận được mùi bánh thuẫn thơm phưng phức. Cái mùi bánh thơm lừng quyện vào từng cơn gió quấn lấy tôi và đưa tôi về miền kí ức thuở xưa. Ngày ấy, Ba thường nuôi một đàn vịt bầu để đến tháng chạp Má lấy trứng vịt đẻ trộn với bột bình tinh đổ bánh thuẫn. Những cây bình tinh Ba trồng trong vườn xanh mướt. Vào những ngày nắng ấm, Ba thu hoạch và mài củ bình tinh, phơi khô để dành. Bột bình tinh trộn với trứng vịt hoặc trứng gà, pha ít nước, đánh nhuyễn, đổ vào chiếc khuôn bằng gang rồi đem nướng. Mỗi chiếc khuôn làm được 6 cái bánh. Những chiếc bánh nhỏ có năm cánh như hoa mai vàng mang mùa xuân về. Má lựa những chiếc bánh đẹp nhất, màu vàng và mịn nhất để dâng lên bàn thờ Ông Bà chiều 30 Tết. Giữa tiết trời mưa phùn và se lạnh, ngồi bên đống than nướng bánh với Má, tôi thấy thật ấm áp. Tôi thích nhất là được ăn những chiếc bánh nóng hổi khói bốc nghi ngút vừa mới ra lò. Trời lành lạnh, cắn một miếng bánh mềm, béo ngậy và thơm ngần thì thật tuyệt vời!
Ngoài những chiếc bánh thuẫn thơm ngon để dâng lên bàn thờ tổ tiên, Má còn làm thêm một ít bánh mè, bánh nổ để mời khách. Bánh mè được làm từ mè và gạo nếp, thêm một ít đường và gừng vào, trộn đều rồi cắt thành từng miếng nhỏ vừa ăn, đem chiên lên sẽ cho ra chiếc bánh mè giòn xốp, thơm ngon mang đậm hương vị xứ Quảng. Nếp ngự cũ từ vụ mùa trước Má đem phơi thật khô rồi rang lên cho hạt nếp bung hết lớp vỏ trấu ra, chỉ còn lại những hạt bỏng nếp trắng ngần. Má nói nếp cũ sẽ cho ra chiếc bánh nổ ngon và đậm đà hơn. Má sàng sảy bỏng nếp cho sạch vỏ rồi đổ vào khuôn làm bánh mà Ba đã chuẩn bị trước đó (chiếc khuôn bằng gỗ, hình chữ nhật). Má thắng đường, trộn với nước gừng rồi đổ vào khuôn bánh, lấy cái chày có một đầu tròn, một đầu hình hình chữ nhật khít với khuôn bánh để đóng cho những hạt nếp chặt lại. Khi tháo khuôn ra sẽ được một cây bánh nổ dài. Sau khi nướng trên than cho cây bánh khô đường, Ba dùng dao sắc cắt bánh thành những lát vừa ăn, cất vào bịch nilon cho bánh được giòn và tránh bị ẩm.
"Từ đầu con ngõ nhỏ dẫn vào nhà, tôi đã cảm nhận được mùi bánh thuẫn thơm phưng phức. Cái mùi bánh thơm lừng quyện vào từng cơn gió quấn lấy tôi và đưa tôi về miền kí ức thuở xưa"
Giờ đây những món bánh truyền thống này có ít nhà làm, vì rất tốn thời gian và cũng không còn nhiều người ăn nữa, nhưng với những đứa con đi xa, được đắm mình trong căn bếp đầy than hồng ấp áp của những ngày cuối năm, được ngồi bên má để đổ bánh thuẫn, bánh nổ thơm lừng quyện vào từng thớ da thịt thì hương vị này là không thể nào quên.
Đêm giao thừa, tôi nằm mơ màng bên nồi bánh chưng mà cả nhà mình cùng ngồi gói sáng nay. Bên bếp củi ấm áp, tôi kê đầu lên người Má. Mùi da thịt thân quen của Má đưa tôi chìm dần vào giấc mơ ấu thơ, những ngày Tết xưa, tuy thiếu thốn nhưng gia đình đông đủ, quây quần bên nhau. Nhớ đêm giao thừa, Má ngồi nấu bánh, chị em tôi cũng nằm vừa canh nồi bánh chín vừa chờ đón giao thừa, nhưng lại ngủ thiếp đi, vì hơi ấm tỏa ra từ bếp củi. Khi tiếng pháo nổ tí tách đằng xa, Má gọi chị em tôi dậy để xem pháo nổ và phụ Má dọn dẹp bàn thờ cúng đầu năm. Chị em tôi ai cũng háo hức, chạy đi thay bộ đồ mới Má mua từ mấy tháng trước. Đồ đó là nhờ Má bán mấy con gà, mấy giạ lúa, mua để Tết chị em tôi mặc đi chúc tết Ông Bà. Giờ đây cuộc sống đỡ vất vả hơn xưa, thế nhưng chúng tôi lại đi làm xa và ít về quê mỗi dịp Tết về, căn nhà thân thương giờ chỉ còn tiếng tắc kè tặc lưỡi nhớ thương. Tôi bị đánh thức khỏi giấc mơ bởi tiếng pháo xa xa. Tôi nhìn Má cặm cụi vớt từng chiếc bánh khói nghi ngút mà thương. Má tôi gầy và lưng đã còng nhiều hơn xưa.
Sáng Mùng 1, tôi nhận được những cuộc gọi từ các bạn học viên ở đơn vị, có bạn đã hồi gia về với gia đình. Tôi cảm thấy hạnh phúc trước những câu chúc mừng năm mới, những lời chúc sức khỏe gửi đến gia đình mình của các bạn. Cũng sáng ngày Mùng 1 Tết những năm trước, các bạn qua phòng tôi, rồi gửi những tấm thiệp bé bé xinh xinh mà các bạn tự tay làm trong đêm giao thừa. Chỉ vỏn vẹn mấy câu chúc mừng năm mới và lời chúc sức khỏe, tấm thiệp nhỏ cũng chỉ vẽ trang trí đơn giản vài cành hoa bằng bút bi đỏ và xanh, được gấp xếp lại rất gọn và đẹp, nhưng là món quà năm mới vô cùng đặc biệt đối với tôi, và tôi luôn cất giữ một cách trân trọng.
Mâm cơm ngày đầu năm mới được bày ra, có những chiếc bánh thuẫn, bánh nổ và những chiếc bánh chưng, cả dĩa kiệu ngâm thơm nồng đang quyện mùi vào nhau. Bữa cơm ngày đầu năm đơn giản vậy mà sao tôi thấy hạnh phúc và ấm áp quá đỗi. Tết này tôi đã về. Về để được nghe những câu chuyện thuở xưa Má kể, để được ngửi mùi bồ kết thân quen trên tóc Má. Mái tóc của Má vẫn dài và mượt vì được gội bằng bồ kết, nhưng nay đã điểm thêm rất nhiều sợi tóc bạc. Về để được ngắm luống rau xanh Ba trồng. Chẳng biết những cái Tết sau tôi có còn dịp để ngồi ăn bữa cơm đầu năm với Ba Má nữa không, nhưng với tôi, hiện tại bây giờ hạnh phúc và ấm áp nhất!
Đình Pho
