Năm 2008, trên báo Sài Gòn Giải Phóng có đăng bài “Có một ngã ba Đồng Lộc ở biên giới Tây Nam”. Bài báo nhắc đến việc 24 cán bộ, đội viên Thanh niên xung phong thành phố Hồ Chí Minh đã bị Pôn Pốt giết hại trên đất Campuchia, gần ngã ba Long Phước (Tây Ninh) vào năm 1978. Sau khi bài báo được đăng, Thành ủy, Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã chỉ đạo cho Lực lượng TNXP thành phố lập đề án xây dựng công trình.
Nhà báo Đinh Phong, tác giả bài báo “Có một ngã ba Đồng Lộc ở biên giới Tây Nam” đã phỏng vấn đồng chí Lê Tấn Hùng - Chỉ huy trưởng Lực lượng TNXP Thành phố về việc triển khai xây dựng tượng đài. Sau đây là nội dung bài phỏng vấn:
* Thưa đồng chí Chỉ huy trưởng, từ sau khi bài báo “Có một ngã ba Đồng Lộc ở biên giới Tây Nam” nhắc về sự kiện hy sinh anh dũng của 24 cán bộ, đội viên Thanh niên xung phong năm 1978 ở biên giới Tây Nam, các đồng chí đã làm gì để đáp ứng mong mỏi của Thanh niên xung phong và thân nhân các liệt sĩ?
* Đồng chí Lê Tấn Hùng: Bài viết trên báo Sài Gòn Giải Phóng được mọi người chú ý và nhắc nhở Lực lượng TNXP Thành phố Hồ Chí Minh rất nhiều. Điều chúng tôi rất thấm thía là: chúng ta đã đến ngã ba Đồng Lộc, Truông Bồn để tưởng nhớ các liệt sĩ Thanh niên xung phong, nhưng ta lại chưa có bia tưởng niệm các liệt sĩ Thanh niên xung phong của thành phố Hồ Chí Minh ngay tại phía Nam. Vì vậy, ngày 16.12.2008, chúng tôi đã có văn bản đề nghị lãnh đạo thành phố ủng hộ và cho phép làm Lễ tưởng niệm và xây dựng bia tưởng niệm 24 liệt sĩ Thanh niên xung phong nhân 30 năm ngày 24 chiến sĩ hy sinh. Thường trực Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh đã có công văn số 2621/CV-VPTU ngày 26.12.2008 đồng ý chủ trương của Lực lượng TNXP và giao nhiệm vụ cho Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch, Ban Thường vụ Thành Đoàn phối hợp với Lực lượng TNXP thực hiện xây dựng “Khu tưởng niệm liệt sĩ TNXP thành phố Hồ Chí Minh”.
Sau nhiều lần Lực lượng TNXP điều chỉnh phương án quy hoạch theo ý kiến góp ý của các đơn vị như: Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, Sở Quy hoạch kiến trúc, Sở Xây dựng, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính, Thành Đoàn, Hội Kiến trúc sư, Hội Mỹ thuật, Hội cựu TNXP thành phố, ngày 26.3.2010, Sở Kế hoạch và Đầu tư Thành phố đã phê duyệt dự án đầu tư Khu tưởng niệm liệt sĩ TNXP với diện tích 51.315m2. Quần thể Khu tưởng niệm gồm có: đền thờ, nhà lưu niệm, tượng đài Thanh niên xung phong, các phù điêu, nhà nghỉ chân, hồ nước, bãi đậu xe… và trồng nhiều cây xanh. Tổng kinh phí đầu tư là gần 30 tỷ đồng. Thời gian thực hiện dự án là 2 năm (2010 - 2011).
* Từ đó đến nay, Lực lượng TNXP đã triển khai công việc như thế nào?
* Đồng chí Lê Tấn Hùng: Có rất nhiều công việc được triển khai cùng một lúc khi chúng tôi thực hiện dự án.
- Về vị trí xây dựng Khu tưởng niệm, chúng tôi đã làm việc với Ủy ban nhân dân tỉnh Tây Ninh, Huyện ủy và Ủy ban nhân dân huyện Bến Cầu, Đồn Biên phòng Long Phước để khảo sát nơi xảy ra sự kiện và nơi đặt bia tưởng niệm. Chúng tôi đã chọn một địa điểm tại xã Long Phước, cách biên giới khoảng 900m và cách địa điểm hy sinh của 24 chiến sĩ khoảng 10km. Đây là vị trí thích hợp, đặt trên lãnh thổ Việt Nam, thuận tiện cho quản lý và có điều kiện cho tuổi trẻ Thành phố và cả nước đến tưởng niệm. Đây cũng là nơi đơn vị Thanh niên xung phong dừng chân trước khi hành quân vào đất Campuchia.
- Về Cụm tượng đài, phù điêu: chúng tôi phát động cuộc thi thiết kế tượng đài và cụm phù điêu. Qua hai lần phát động, đến nay đã có 26 mẫu cụm tượng đài và 8 mẫu cụm phù điêu tham gia cuộc thi. Ủy ban nhân dân Thành phố đã quyết định thành lập Hội đồng nghệ thuật để tuyển chọn. Khi mẫu cụm tượng đài đã được chọn, chúng tôi sẽ tổ chức thi công.
- Về kinh phí: như đã nói, tổng kinh phí đầu tư là gần 30 tỷ đồng, trong đó, 20 tỷ đồng được trích từ tiền chuyển quyền sử dụng đất tại số 922 Nguyễn Trãi, phường 14, Quận 5, thành phố Hồ Chí Minh, phần còn lại là tổ chức vận động tài trợ, đóng góp từ các tập thể, cá nhân trong và ngoài Lực lượng TNXP. Bước đầu, một số đơn vị đã đóng góp gần 6,7 tỷ đồng. Một số đơn vị khác đã cam kết sẽ đóng góp nhiều tỷ đồng để xây dựng “Khu tưởng niệm liệt sĩ TNXP thành phố Hồ Chí Minh”, trở thành nơi tưởng niệm các liệt sĩ và giáo dục truyền thống cho các thế hệ trẻ của Thành phố và cả nước.
Hiện chúng tôi đã khảo sát mặt bằng, có kế hoạch đền bù giải tỏa và hoàn thành cơ bản sơ đồ thiết kế. Từ tháng 8.2010, trên công trường, các lực lượng đang khẩn trương thi công các hạng mục để kết thúc giai đoạn 1 vào tháng 3.2011 với các nhóm hạng mục như: cây xanh và hồ cảnh quan (trồng cây lâm nghiệp; trồng cây xanh, cây kiểng; hồ cảnh quan); đền, nhà (nhà đền thờ Liệt sĩ TNXP; nhà luu niệm; nhà điều hành); các hạng mục công trình phụ trợ (công trình móng cụm tượng đài, phù điêu; các công trình phụ trợ: hàng rào, chòi nghỉ chân, bãi xe, sân bãi …)
* Xin cám ơn đồng chí. Xin chúc Lực lượng Thanh niên xung phong thành phố Hồ Chí Minh hoàn thành đúng kế hoạch Khu tưởng niệm liệt sĩ TNXP.
Đinh Phong
